کد استاندارد NFPA 30A (تأسیسات توزیع سوخت وسایل نقلیه موتوری و گاراژهای تعمیرگاهی) از زیر مجموعه های استاندارد ایمنی NFPA میباشد که به بررسی جایگاه ها و سیستم های توزیع سوخت و الزامات ایمنی آنها میپردازد. این استاندارد شامل ویرایش های مختلفی است که نسخۀ 2003 آن توسط کمیتۀ فنی ایستگاه های خدمات خودرو سازی و دریایی سازمان NFPA در شهر دالاس ایالت تگزاس آمریکا تهیه و تألیف شده است.
این کد در واقع به عنوان ادامه ای بر فصل 7 استاندارد NFPA 30 میباشد که توسط کمیتۀ فنی مایعات قابل اشتعال و احتراق توسعه یافته است. در این کد الزامات مفصل تری در خصوص سیستم های سوخت رسانی وسایل نقلیه و سوخت ها و روش های جایگزین ارائه گردیده است.
در ادامۀ این مطلب فصل های بعدی کد استاندارد NFPA 30A شامل فصل های 10 و 12 در خصوص الزامات مرتبط با سیستم و تجهیزات بازیافت بخارات و توزیع سوخت های CNG، LNG و LPG آورده شده است.
فصل دهم : سیستم بازیافت بخارات جایگاه سوخت
از آنجایی که بنزین یک سوخت فرار است و به دلیل فشار بخار بالا تمایل زیادی به تبخیر دارد، در سیستم توزیع سوخت جایگاه قسمتی از بنزین مایع به بخار تبدیل میشود. وظیفۀ سیستم بازیافت بخارات در حقیقت جمع آوری بخارات ایجاد شده و تبدیل مجدد آنها به بنزین مایع است.
اجزای سیستم فرایند بازیافت بخارات در جایگاه سوخت عبارتند از : شیرها، شیلنگ نازل، دمنده ها، پمپ های خلأ، گیرنده های آتش یا سیستم های جلوگیری از انتشار شعله، تجهیزات کنترلی و … الزامات مربوط به سیستم بازیافت بخارات عبارتند از :
- تنها دستگاه های مجاز برچسب خورده توسط مراجع ذی صلاح، اجازۀ کار در سیستم بازیافت بخارات جایگاه سوخت را دارند.
- در مسیر برگشت بخارات از هر دیسپنسر، لازم است تمهیداتی اندیشیده شود تا زمانی که نازل های سوخت در حالت عادی و خارج از حالت سوخت رسانی قرار دارند، از تخلیۀ بخارات جلوگیری شود.
- سیستم های بازیافت بخارات که دارای دمنده هستند، فقط باید در صورتی استفاده شوند که درون تمام تجهیزات سیستم از جمله لوله کشی بخارات، مخزن سوخت و کلیۀ سیستم بازیافت بخارات، از سیستم ایمنی جلوگیری از انتشار شعله استفاده شده باشد.
- چنانچه یکی از تجهیزات سیستم، تحت شرایط عملیاتی خود دارای مخلوط بخار و هوای قابل اشتعال باشد و نتواند جلوی ایجاد احتراق این مخلوط را بگیرد، باید طوری طراحی شود که در برابر انفجار داخلی و بدون خراب شدن در خارج مقاومت کند.
- تجهیزات بازیافت بخارات باید خارج از محدودۀ سکو های توزیع سوخت باشند و علاوه بر این باید دارای موقعیت و شرایط زیر باشند :
- حداقل 3 متر (10 فوت) از خطوط املاک مجاور فاصله داشته باشند.
- حداقل 6 متر از هر دیسپنسر در جایگاه فاصله داشته باشند.
- در صورت عدم دستیابی به فاصله مورد نیاز از خطوط املاک مجاور، باید تدابیری برای محافظت از تجهیزات پردازش بخار در برابر آتش سوزی فراهم می شود. تدابیر قابل قبول برای این منظور شامل موارد زیر است :
- محفظه های مقاوم از جنس مواد غیر قابل احتراق و اشتعال، در فاصلۀ حداقل 455 میلیمتر (18 اینچ) از بالای تأسیسات بازیافت بخارات قرار گیرند.
- تجهیزات بازیافت بخارات در زیر زمین نصب شوند.
- به وسیلۀ یک سیستم آب پاش مورد تأیید، محافظت شوند.
- در صورت استفاده از محفظه های محافظ و فضاهای زیرین برای تجهیزات بازیافت بخارات، برای جلوگیری از پخش شدن و احتراق بخارات باید از یک سری وسایل برای تهویۀ محفظه استفاده کرد. باید توجه داشت که در هیچ حالتی حتی اگر تجهیزات با روش های مذکور هم محافظت شوند نباید فاصلۀ کمتر از 1.5 متر از املاک مجاور، ساختمان ها و راه های عبور و مرور داشته باشند.
- تجهیزات بازیافت بخارات باید به وسیلۀ گارد، فنس و وسایل محافظ دیگر در برابر آسیب ها و صدمات فیزیکی محافظت شوند.
- تجهیزات و لوازم برقی سیستم بازیافت بخارات Vapor recovery باید مطابق با دستورالعمل های فصل 8 همین کد استاندارد نصب و استفاده شوند.
- لوله های هواکش در سیستم های پردازش بخار به منظور پراکندگی بخارات باید در یک جهت رو به بالا تخلیه شوند و حداقل 3.6 متر (12 فوت) بالاتر از سطح خاتمه یابند. محل خروجی ها باید به گونه ای تنظیم و مستقر شوند که بخارات قابل اشتعال جمع و متمرکز نشود یا به مکان خطرناک و قابل احتراق نروند و وارد ساختمان جایگاه و ساختمان های مجاور نشوند.
** فصل 11 کد استاندارد NFPA 30A به بررسی الزامات مرتبط با سیستم های توزیع سوخت وسایل دریایی در سواحل، اسکله ها و سکوهای شناور دریایی میپردازد که در این مقاله از ذکر آنها خودداری شده است.
فصل دوازدهم : الزامات توزیع سوخت های CNG، LNG و LPG
گاز CNG یا گاز طبیعی در حقیقت همان گاز متان با یک اتم کربن است که خروجی حاصل از چاه های گاز میباشد و به گاز شهری هم معروف است. گاز LNG هم دارای ساختار مشابه با CNG است با این تفاوت که در اثر فشار بالا مایع شده است و به آن گاز طبیعی مایع میگویند.
اما LPG یا گاز مایع ترکیبی از هیدروکربن های اتان و پروپان با دو و سه اتم کربن است که به صورت مایع در کپسول های مخصوص نگه داری میشود. این گاز در حقیقت سبک ترین برش حاصل از نفت خام و محصول برج تقطیر پالایشگاه میباشد. شما میتوانید با مراجعه به مقالۀ آیا گاز CNG و LPG جایگزین مناسبی برای بنزین هستند؟ خصوصیات و مزایا و معایب سوخت های گازی را به طور کامل مطالعه بفرمایید.
EGS-mag-NFPA-30A-04-1
این فصل از کد استاندارد NFPA 30A در حقیقت به بیان الزامات و دستورالعمل های مربوط به جایگاه سوخت چند منظوره ای میپردازد که علاوه بر بنزین مبادرت به توزیع سوخت های گازی چون CNG، LNG و LPG می نمایند. الزامات مربوط به این بخش عبارتند از :
- نصب و استفاده از سیستم های CNG باید الزامات NFPA 52 را برآورده سازد ، مگر اینکه در این فصل اصلاحاتی بر آن کد اعمال شده باشد. همچنین نصب و استفاده از سیستم های LNG باید مطابق الزامات NFPA 57 باشد و نصب و استفاده از سیستم های LPG هم طبق الزامات NFPA 58 صورت گیرد، مگر آنکه در این فصل اصلاحاتی بر آنها انجام شده باشد.
- وسیله ای باید فراهم شود که به لوله کشی منبع توزیع کننده متصل شود و در صورت جابجایی دیسپسنسر از محل خود، این وسیله از برقراری جریان سوخت جلوگیری کند.
- کلیۀ تجهیزات مربوط به CNG، LNG و LPG باید مورد تأیید مراجع ذی صلاح قرار گیرند.
- برای توزیع این سوخت ها باید از شیلنگ های استاندارد استفاده شود و طول این شیلنگ ها نباید از 5.5 متر (18 فوت) تجاوز کند.
- مخازن روزمینی ذخیرۀ CNG و LNG باید از هر گونه خط املاک مجاور، راه های عبور و مرور و ساختمان های جایگاه به وسیلۀ دیواره های مناسب جدا شود و فواصل موجود در کد استاندارد NFPA 52 در این خصوص رعایت گردد.
- همچنین مخازن سوخت مایع LPG هم باید به همان شکل از املاک مجاور، راه ها و ساختمان ها جدا شوند و الزامات و فواصل ذکر شده در کد استاندارد NFPA 58 در مورد آن ها رعایت شود.
- مخازن روزمینی ذخیرۀ CNG، LNG و LPG باید حداقل 6 متر (20 فوت) از همدیگر فاصله داشته باشند. این مخازن باید حداقل 15 متر (50 فوت) از دیسپنسر سوخت (هم دیسپنسرهای گازی و هم بنزین) فاصله داشته باشند.
- این تفکیک و فاصله لازم نیست در خصوص مخازنی که گاز مشابهی را در خود ذخیره میکنند رعایت شود.
- مخازن ذخیرۀ CNG، LNG و LPG باید از محافظ هایی جهت جلوگیری از صدمات فیزیکی برخوردار باشند.
- چنانچه از مخازن روزمینی برای ذخیرۀ گازهای CNG، LNG و LPG استفاده شود و جایگاه دارای مخازن زیرزمینی برای ذخیرۀ بنزین باشد، لازم نیست جداسازی افقی و فواصل افقی روی زمین برای آنها رعایت شود.
- در صورتی که دیسپنسرهای CNG و LNG زیر سایبان یا محفظه نصب شوند، به دلیل تجمع بخارات و امکان ایجاد جرقه و انفجار، لازم است تا از تجهیزات الکتریکی ضد انفجار برای دیسپنسرها استفاده شود تا از خطرات احتمالی و ایجاد آتش و انفجار جلوگیری به عمل آید.
- دیسپنسرهای گاز مایع LPG باید تمام الزامات موجود در کد استاندارد NFPA 58 را رعایت کنند. نازل توزیع LPG هم باید به گونه ای باشد که پس از قطع ارتباط بیش از 2 یا 3 سانتی متر سوخت را پخش نکند.
- دیسپنسرهای توزیع گاز مایع LPG باید حداقل 1.5 متر از دیسپنسرهای توزیع بنزین فاصله داشته باشند.
- کلیه سیم کشی ها و تجهیزات الکتریکی مرتبط با دیسپنسرهای LPG باید مطابق با کد استاندارد NFPA 70 انجام شود.
-
تجهیزات و قطعات پمپ بنزین
کد استاندارد NFPA 30A شامل 13 فصل است که شما میتوانید 4 فصل اول آن شامل کلیات، مراجع مورد استفاده در استاندارد، تعاریف و مخازن ذخیرۀ مایعات را در مقالۀ NFPA 30
- A، استاندارد مخازن ذخیرۀ سوخت مطالعه بفرمایید.
فصل 5 و 6 این استاندارد در رابطه با الزامات مرتبط با سیستم لوله کشی جایگاه سوخت و تجهیزات توزیع سوخت شامل دیسپنسرها، پمپ ها، نازل و… است که میتوانید در مقالۀ NFPA 30A لوله کشی و اجزاء سیستم توزیع سوخت مطالعه بفرمایید.
فصل 7 و 8 و9 کد استاندارد NFPA 30A در خصوص الزامات مرتبط با ساختار و ساختمان جایگاه سوخت، الزامات الکتریکی و اقدامات لازم در جایگاه سوخت است که شما میتوانید در مقالۀ NFPA 30A، الزامات ساختمانی، الکتریکی و عملیاتی جایگاه سوخت مطالعه کنید. همچنین شما میتوانید با مراجعه به مقالۀ عناوین و لیست استاندارد های NFPA، با موضوعات و عناوین دیگر کدهای استاندارد NFPA آشنا شوید.
** فصل 13 کد استاندارد NFPA 30A به بررسی الزامات مرتبط با ذخیرۀ سوخت در ظروف و تانکرها با ظرفیت های مختلف میپردازد که در این مقاله از ذکر آنها خودداری شده است.
Very good blog post. I absolutely love this website. Keep writing!