دیسپنسر (dispenser) جایگاه سوخت

دیسپنسر (dispenser) جایگاه سوخت که در لغت به معنای ناظر هزینه هم هست ابتدا برای پرکردن چراغ‌­ های نفتی مورد استفاده قرار می­‌گرفت. به مرور با اضافه شدن تجهیزات جانبی دیگری مانند شلنگ و پیمانه­‌گر به آن برای سوخت‌ گیری اتومبیل­‌ ها هم مورد استفاده قرار گرفت . بنابراین دستگاهی با نام دیسپنسر ( dispenser ) طراحی شد تا تمام این نیاز­ها برطرف کند. دیسپنسر را می­‌توان نماد جایگاه سوخت دانست.

دیسپنسر قسمتی از سیستم بزرگی است که عمل کرد یک جایگاه را رقم می‌­زند اما این قسمت خیلی بیش­تر از دیگر قسمت­ ها در معرض دید عموم است. بنابر این این دستگاه علاوه بر کیفیت بالا و عمل کرد صحیح باید ایمنی بالایی هم داشته باشد و همچنین کار با آن ساده باشد و بتواند نیاز مشتری را به طور کامل برطرف کند. در واقع می ­توان گفت دیسپنسر ویترین یک پمپ بنزین نیز است بنابر این زیبایی نیز می­‌تواند از ویژگی­‌ های مثبت آن باشد.

دیسپنسر چگونه کار می کند؟

سوخت از مخزن زیر زمینی جایگاه به دیسپنسر پمپ شده و از دیسپنسر توسط نازل سوخت به اتومبیل‌­ها منتقل می‌­شود. با توجه به وظیفه‌­ای که دیسپنسر دارد می‌­بایست خود متشکل از قسمت­های گوناگونی باشد. به طور خلاصه یک دیسپنسر سوخت را از مخزن جایگاه می­‌کشد (در بعضی از مدل ها ) ، مقدار آن­ را محاسبه می­‌کند و به داخل باک اتومبیل‌­ها انتقال می­ دهد و قیمت و مقدار سوخت را به مشتری نشان دهد و همچنین در تمام این مراحل باید ایمنی رعایت شود. برای انجام این فرآیند نیاز به تجهیزاتی اعم از پمپ، شیرآلات، پیمانه­‌گر، شیلنگ و نازل سوخت است.

 

ساختار دیسپنسر جایگاه سوخت

در مرحله­‌ی اول سوخت باید توسط پمپی از مخزن زیر زمینی جایگاه به دیسپنسر برسد برای این فرآیند دو راه وجود دارد:

1. 1. پمپ در درون دیسپنسر جای داده شود.
2. پمپ به صورت شناور در مخزن جایگاه قرار گیرد. هر کدام از این روش­ها تجهیزات مخصوص به خود را دارند.

یکی از پرکاربرد­ترین وسیله­‌های مورد استفاده در سیستم سوخت رسانی شیر یکطرفه است. این شیر اجازه می­دهد سوخت به طرف نازل جریان یابد اما به مخزن باز نگردد. همچنین وجود مایع در درون لوله­‌ها به صورت همیشگی باعث می­شود هوا­ی کمتری در سوخت وارد شود و کیفیت سوخت و سلامت تجهیزات حفظ شود. شیر یکطرفه بین مخزن و دیسپنسر و معمولا در نزدیکی مخزن قرار می­گیرد.

شیر یک طرفه معمولا در زانویی­هایی که در مسیر هستند یا در منیفولد پمپ شناور قرار می­گیرند. همچنین در مدلی که پمپ در درون دیسپنسر قرار دارد می­توان از یک شیر پایی در انتهای لوله سوخت استفاده کرد. در دیسپنسر­ جایگاه­‌هایی که مرحله دوم طرح کهاب را رعایت می­کنند، ممکن است یک پمپ خلا در دیسپنسر وجود داشته باشد و نازل آن­ها نیز متفاوت است. می­ توانید برای اطلاع بیشتر از طرح کهاب به مقاله­‌ ی مربوطه مراجعه کنید.

تلمبه سوخت پمپ بنزین

شرکت امداد گستر سوخت اظهار دارد بیشتر سیستم ­‌ها ی سوخت رسان­ جایگاه­ های امروزی از پمپ شناور استفاده می­‌کنند. اما ما با توجه به اینکه در ایران هنوز از پمپ درون دیسپنسری یا به اصطلاح تلمبه استفاده می­ شود، به توضیح آن می­‌پردازیم. یک سیستم درون دیسپنسری از یک پمپ، الکتروموتور، حذف کننده هوا و شیر­ ها مربوطه تشکیل می شود. یک دیسپنسر چهار حالت را برای عمل کرد پمپ و تجهیزات جانبی دیگر ایجاد می­کند:

1.  ON 2.
2. OFF 3 .
3. نازل باز

معمولا پمپ­‌ هایی که در این حوزه استفاده می­ شود الکترو موتور و پمپ و جداساز هوا را به صورت یک جا در بر می­ گیرند. یکی از معروف ­ترین این نوع پمپ ها ، پمپ BENNETT است که در درون دیسپنسر قرار می­ گیرد. و فیلتر، جدا ساز و پمپ را یک جا در بر دارد. زمانی که دیسپنسر در حالت ON قرار می­ گیرد. الکترو موتور شروع به چرخاندن پره‌­های پمپ می­کند. این چرخش پره ­‌ها خلا کمی در ورودی پمپ ایجاد می­ کند. و تا زمانی که در حالت نازل Off نیز هستیم سوخت در درون پمپ چرخش می­ کند.

بلافاصله بعد از اینکه نازل باز می­ شود سوخت از پمپ خارج شده و از طریق نازل وارد باک خودرو می­ شود. اعمال شرایط ON / OFF نازل ، توسط شیرهای یکطرفه و Bypass موجود در پمپ است. توضیحات کامل­‌تر پمپ هیدرو لیکی BENNETT در محتوایی دیگر در سایت امداد گستر سوخت بادین موجود است که می­ توانید به آن مراجعه کنید. پمپ‌­ ها ی قدیمی ‌­تر داخل دیسپنسری اجزای از یک دیگر جدا داشتند ، برای فضای محفظه موجود در پمپ BENNETT به صورت جدا وجود داشت. در حال حاضر کمتر از 10 %  از دیسپنسر ها از پمپ‌­ ها ی درون دیسپنسری یا تلمبه استفاده می­ شود.

دیسپنسر سوخت پمپ بنزین

در این مدل یک پمپ شناور در درون مخزن و منیفولد آن نیز در بالای مخزن نصب می شود. در این سیستم یک پمپ و الکترو پمپ ، یک شیر قطع کن و شیر کنترلی در هر دیسپنسر وجود دارد . پمپ مورد استفاده در این سیستم معمولا پمپ عمودی چند طبقه توربینی است. قسمت مکش پمپ 4 اینچ بالاتر از کف مخزن قرار می‌­گیرد تا از وارد شدن آب و رسوب به داخل پمپ جلوگیری شود.

‌معروف ترین پمپ شناور مورد استفاده در جایگاه‌­های سوخت پمپ Red jacket برند  VEEDER ROOT است که مفصلا در محتوای دیگر در سایت امداد گستر سوخت بادین مورد بررسی قرار گرفته است. سیستم پمپ شناور توانایی تغذیه هم زمان چند دیسپنسر را دارد به صورتی که زمانی که دیسپنسر در حالت ON قرار می­ گیرد، پمپ شروع به کار می­کند و جریان در لوله‌­ها برقرار می­‌شود، هر دیسپنسر با استفاده از شیر کنترلی خود جریان نازل را مدیریت می­کند.

دیسپنسر در نزدیکی خودرو ­ها و رفت آمد آن­ ها قرار دارد. و هر لحظه امکان دارد زیادی به آن وارد و از جا کنده شود. بنابراین در محل اتصال به لوله­‌ ی تغذیه در پایین دیسپنسر شیر قطع کن اضطراری تعبیه می شود. این شیر می­ تواند سه مدل شیر impact ، shear و fire باشد. این شیر عمل کرد ساده‌­ای دارد. در هنگامی که به دیسپنسر ضربه وارد می­شود.

در دیسپنسر­ ها یی که پمپ درون خودشان قرار دارد نیازی به شیر قطع کن اضطراری نیست. زیرا عملیات مکش در درون خود دیسپنسر انجام می شود. و با از جا کنده شدن دیسپنسر (dispenser) جایگاه سوخت خود به خود جریان نیز قطع می­‌شود.

اندازه‌ ­گیری، نمایش و محاسبه سوخت تحویلی

در حالت مکانیکی اتصال بین میتر و پردازش گر و نشان دهنده سوخت به صورت مکانیکی و در حالت الکترونیکی اطلاعات به صورت سیگنال الکتریکی یا همان پالس با استفاده از یک پالسر که به صورت مکانیکی با پیمانه­‌گر در ارتباط است، به پردازش گر ارسال می‌­شود. پردازش گر مقدار و قیمت سوخت تحویلی و یا هر برنامه‌ی تعریف شده­‌ ی دیگری را محاسبه می­ کند. پردازش گر می­ تواند در دو حالت الکتریکی و مکانیکی وجود داشته باشد.

پیمانه­‌گر دیسپنسر (dispenser) جایگاه سوخت

پیمانه­‌گر مورد استفاده در اکثر دیسپنسر­ ها ی سوخت دیزلی و بنزینی جا به جایی مثبت هستند در این پیمانه‌­ گر ها مقداری از سوخت به محفظه­‌ها یی با حجم ثابت تفکیک می ­شود. این محفظه می­‌تواند بین سیلندر و پیستون یا بین دو پره باشد که مدل سیلندر پیستونی برای دیسپنسر­ها ی سوخت بیشتر مورد استفاده قرار می­ گیرد. با ورود سوخت و به اصطلاح پیمانه کردن سوخت عبوری از آن یا به صورت مکانیکی و یا به صورت الکترونیکی با پالس به پردازشگر متصل می­ شود. توضیحات مربوط به پیمانه‌­گر به طور کامل در محتوایی دیگر در سایت امداد گستر سوخت بادین قرار داده شده است که می‌­توانید برای اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنید.

پردازشگر توزیع گر سوخت

در هر بار که میل لنگ پیمانه گر یک دور کامل می­ زند، مقدار دقیقی از فرآورده پیمانه می­ شود. مقداری که هر پیمانه­‌گر در یک دور پیمانه می­ کند با توجه به شرکت سازنده و نوع آن متفاوت است. بنابر این چرخش یک دور شفت مقداری دقیق  از سوخت تحویلی را نشان می ­دهد. با توجه به منسوخ شدن پردازش گر مکانیکی، به بررسی پیمانه گر الکترونیکی می پردازیم.

تعداد این پالس­‌های تولیدی به ازای هر لیتر یا گالن سوخت تحویلی با توجه به نوع و برند پالسر متفاوت است. محتوای کامل مربوط به پالسر به طور جداگانه در سایت قرار خواهد گرفت که برای اطلاعات بیشتر در رابطه با پالسر می­ توانید به آن مراجعه کنید. اولین موضوع مهمی که پردازش گر باید انجام دهد این است که پالس­‌های تولید ی از پالسر را به عنوان یک سیگنال تشخیص دهد . همان طور که در شکل زیر می­ بینید حتی سیستم­‌ها ی ابتدایی نیز دارای ورودی ‌­های متنوعی هستند.

بنابراین لازم است تا بعضی از اطلاعات به صورت پیش فرض در حافظه ی پردازشگر ذخیره شود. برای مثال نسبت پالس به لیتر ، قیمت به لیتر و قیمت کلی در حافظه ذخیره می­شود تا پردازشگر با استفاده از آن­ها خروجی‌­ها را تحویل دهد.

نازل سوخت پمپ بنزین و دیسپنسر (dispenser) جایگاه سوخت

‌تمام اجزای سیستم توزیع دیسپنسر که تا الان درباره ی آن توضیح دادیم و مورد بحث قرار دادیم به صورت خودکار کار می­‌کنند یا مانند پمپ شناور توسط یک عضو دیگر فعال می­ شود. البته بسیاری از این قسمت­ها مانند پیمانه گر و پردازشگر قابل تنظیم هستند. اما این تنظیمات اما نازل قسمتی که از دیسپنسر است که عملکرد آن کاملا در دست مشتری است. مشتری دقیقا مقدار سوختی را از دیسپنسر دریافت می ­کند که می خواهد. اما مشتری تمام سوختی که در هنگامی که دیسپنسر روشن است به سمت پیمانه­‌گر پمپ می­شود را دریافت نمی­ کند. می­ توان این موضوع را با وجود یک دستگاه کنترلی ابتدایی به نام نازل در مسیر سوخت توجیه کرد. به طور خلاصه یک نازل سوخت

با سه تابع کنترلی پایه کار می­ کند:

• کنترل سوخت تحویلی.
• مانع از پر شدن بیش از اندازه مخزن سوختمی­ شود.
• از تخلیه شدن شلنگ سوخت بعد از تکمیل سوخت گیری جلوگیری می­ کند.

از این سه اصل، دو اصل آخر به طور کامل اتوماتیک هستند و نیاز به هیچ عملکردی توسط مشتری نیست. اما کنترل سوخت تحویلی توسط اهرم نازل امکان پذیر است و تا فشردن آن هیچ سوختی از هیچ یک از قسمت­ها به جز جداساز هوا ، حلقه ی by-pass و رایزر پمپ شناور عبور نمی­ کند.

توضیحات کامل درباره نازل به صورت جداگانه در بلاگ قرار دارد. لطفا برای دریافت اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.